OTOYOL GÜRÜLTÜ PERDESİ ;

Gürültü perdeleri, kullanım için az bir alan olduğunda ya da, örneğin köprüler, üst geçitler, otoyollar ve yüksek barajlarda olduğu gibi, esas olarak başka bir çözümün olmadığı durumlarda diğer sistemlere tercih edilen dekoratif, uzun ömürlü ve çevreye uygun tasarımları ile ses izolasyonu sağlayan ürünlerdir.

Gürültü Perdesi Tasarım Hedefleri ;

Gürültü perdeleri, yerinde tasarımlara önem verilmesi gereken görsel açıdan baskın yapılardır. Amaç olarak mümkün olduğunca çevreye uyum sağlamalı, dikkat çekmeyecek şekilde çevreye dahil edilmelidirler. Gürültü perdeleri, özellikle yakın yüksek yapılarda iç karartıcı ve daraltıcı etki yaratabilirler. Yüksek perdelerdeki “duvar“ çağrışımının önüne geçilebilecek tasarımlar ile imal edilmelidirler. Yakın mesafe yapılaşmalarda özellikle bitişik arazi yönünde ve yeterince yeşil alanın bulunmadığı yerlerde’de çevreye uygun bir tasarım yapılmasına dikkat edilmelidir.

Dikkat çekici renklendirme ve birbiriyle bağlantısı olmayan geometrik elemanlar gibi göze çarpan tasarımlardan uzak durulmalıdır. Bunun yerine tipik yöresell unsurların ve malzemelerin dikkate alınması ve uygulanması gerekir. Birbirini tamamlayan bir diziliş, strüktür ve renk sayesinde dengeli konstrüksiyonlar imal edilebilir. Daha az yapı malzemesi ve daha az renk kullanımı için çaba gösterilmelidir. Yeşillendirme yolu ve tonları ile ile yapılan tasarımlara büyük önem verilmelidir. Bir gürültü perdesinin her iki yüzünün de yeşillendirilmesi ile çevreye en iyi şekilde uyumu sağlanır.

Yoğun yapılaşmalarda, köprüler ve özellikle şehir yapısına bağlı ortamlarda şeffaf gürültü perdeleri kullanılabilir. Hemen bitişikte ya da aynı çevre bağlantısı içinde yer alan gürültü perdeleri, tasarım açısından birbirleri ile uyumlu halde olmalıdırlar. Bitişik arazi yönüne bakan yüzü ile taşıt yolu yönündeki algılama şartları, belirgin bir biçimde birbirinden farklı olduğundan, bitişik taraf yönünde taşıt yolu üzerindekinin dışında başka bir tasarımın uygulanması  amaca uygun olabilir.

Gürültü Perdesi Yol Hizasının Takibi ;

Amaç olarak bir gürültü perdesi serbest bir güzergah üzerinde taşıt yol kenarını ilgili kurallara uygun olarak 2,5 metre yükseklikte bir mesafe ile takip eder. Söz konusu mesafe kuralının dışına, ancak zorunlu noktalar, örneğin trafik levhalarının direkleri, var olan bitkiler ya da serbest bırakılması gereken görüş alanları nedeniyle çıkılabilir, fakat yine de değişik şekillerde görselleştirilmiş bir yol hizasının tasarlanması için bir olanak sunabilmektedir. Yol hizası takibinin dışına çıkmak, akustik nedenlerden ötürü daha yüksek perdelerin kurulmasına yol açar.

Gürültü Perdesi Görünüş ;

2,5 m’nin altındaki gürültü perdesi boylarından ekonomik nedenlerden dolayı kaçınılmalıdır. Çok yüksek duvarlar, özellikle karayolu bir baraj üzerinden geçiyorsa, bunları çevreye uyumlu bir biçimde dahil etmek için maliyetli bir tasarım yapılmasını gerektirebilir. Eğimli yokuşlarda perdenin üst yanı,

1-Sürekli bir kenar akışını takip etmelidir 2-Perdenin tüm yüzeyi eşit olarak basamaklandırılmış olmalıdır 3-Daha fazla uzunluğa sahip basamakları olmalıdır.

Perde üst kenarı, özel elemanlarla değişiklik yaratacak şekilde tasarlanmışsa, o zaman buralarda düzensiz etki yaratan bir kenar akışının önüne geçmek için araya mesafeler konmalıdır. Beton ayak elemanlarının boyu konusunda, eğimli yokuşun devamı da dikkate alınarak, perde yüksekliği ile orantılı bir ölçü seçilmelidir. Fakat banketten 0,5 m’den fazla yükseklikteki ayaklardan kaçınılmalıdır. Beton ayaklar, esas olarak kısmen var olan koruyucu sarmaşık bitkileri ya da başka bir yerden getirilip dikilecek olan bitkiler nedeniyle kaplanacağından ya da kısa bir süre sonra yoldan sıçrayan sularla kirleneceğinden kaplamasız bırakılmalıdır.

Gürültü Perdesi Uzunlamasına Dizilim ;

Bir perdenin kabaca dizilmesi, tasarım elemanları, direklerin türü ve düzenlenme biçimi ve ayak elemanlarının ölçülmesi ile gerçekleşir. Direklerin biçim ve renkleri sayesinde uzunlamasına daha zarif bir dizilim elde edilebilir. Uzun perdelerde tasarım aracı olarak ayrıca;

1-Malzemenin değiştirilmesi 2-Yüzey strüktürünün değiştirilmesi 3-Farklı renk uygulaması söz konusu olmaktadır.

Kısa perdelerde malzeme, strüktür, renk ve özellikle sistem değişikliğinden kaçınılmalıdır. İstisnai durumlarda yapılaşmanın olduğu bölgelerin sınırları içinde ya da belirgin yönlendirme noktalarında gürültü perdelerinin özel elemanlarla vurgulanması sağlanabilir. Böylesine dikkat çekici olmakla birlikte yine de dikkati dağıtmayan bir tasarımın sürekli kabul görebilmesi için yüksek kalitede olması gerekir.

Gürültü Perdesi Malzeme ve Yüzey Tasarımı ;

Çoğunlukla malzeme ve konstrüksiyon, bir gürültü perdesinin temel yapısını ortaya koymaktadır. Perde elemanları olarak kullanılan malzemeler şunlardır:

1-Beton   2-Ahşap   3-Hafif metal   4-Şeffaf malzemeler   5-Doğal taş   6-Tuğla duvar

Malzeme yerel şartlara bağlı olarak seçilir. Tasarımın şekli, gürültü perdelerine tırmanmayı teşvik edecek şekilde olmamalıdır. Kalıp halindeki plastik unsurlarla süslemelerden kesinlikle kaçınılmalıdır. Bitişik arazide eskiden kalma bitkiler varsa ya da yüksek ve sık bitkilerin dikimi kabul edilirse, duvarların yapısına, şekline ve rengine yönelik özel beklentiler ortadan kalkar.

Gürültü Perdesi Renklendirme ;

Gürültü perdelerinin görüntüsünde, ışık ve gölgelerin de etkisiyle renkler önemli ölçüde belirleyici olmaktadır. Renk, bir perdenin yerel ve kırsal manzaraya dahil olması bakımından çok önemlidir. Esas olarak şu hususlar geçerlidir:

1- Bir renklendirme ne kadar sade olursa, gürültü perdesi de çevresine bir o kadar iyi uyum sağlar   2-  Sık ve küçük çaplı uygulanan renk değişikliklerinden kaçınılmalıdır   3- Doğal taş, ahşap, tuğla gibi doğal malzemelerin kendi renkleri, yapay renk katmanlarına tercih edilmelidir.

Doğadaki renk geçişlerinin, değişik renklerdeki üst üste dizilmiş renk bantları (örneğin hafif metal perdelerdeki katmanlı kasetler gibi) ile taklit edilmesi, esas olarak hiç de memnuniyet verici sonuçlara götürmemektedir. Direklerin perde elemanlarına karşı farklı renge boyanması, değişiklik yaratan bir tasarım imkanı sunmaktadır. Renklendirmede perde kısımlarında yapılabilecek olası yer değiştirmeler ve de renk katmanının güneş ışınları, hava şartlarının etkisi ve kirlenmeler ile eskimesi de göz önünde bulundurulmalıdır. Her durumda çok açık ve de çok koyu renklerden de kaçınılması gerekir. Renk seçimi, her kırsal bölgenin doğal ve yapay unsurlarla (örneğin bitki örtüsü, taşlar, toprak, bina cepheleri, çatılar gibi) kendini ortaya koyan karakterine yakışır olmalıdır. Pastel tonlar, uyarıcı renkler, siyah ve beyaz renklerden uzak durulmalıdır. Sıklıkla “toprak renkleri”, yani kiremit renginden açık kahve rengine kadar olan renk tonları kullanılmalıdır. Yeşil renk tonlarının seçiminde, doğada bulunan renklere göre yapay bir izlenim bırakabileceğinden özel bir itina gösterilmelidir.

Gürültü Perdesi Başlangıç ve Bitiş Kısımları ;

Çoğu zaman tasarımda, başlangıç ve bitiş noktaları ve de alt geçit ve üst geçitlere olan bağlantı noktaları zorluk çıkarmaktadır. Bir gürültü perdesinin başlangıç ve bitiş kısımları, gürültü tekniği ve ekonomik açıdan savunulabildiği ve yerel şartlar elverdiği sürece alt geçitlere, arazi oyuklarına ya da diğer belirgin arazi noktalarına yerleştirilmelidir. Aksi takdirde başlangıç ya da son kısımlar, bitki grupları ile çevrelenerek mimari tasarım elemanları ile vurgulanması için özellikle şehir sahalarında çaba gösterilmeyecekse, karayolu hattı tasarımının bütününe dahil edilebilir. Herhangi bir ilave tasarımsal önlemin alınmadığı bir perdenin, tüm boyutlarıyla başlamasını ve sonlanmasını sağlamak optik açıdan elverişli değildir.

Gürültü Perdesi Üst Geçitlerle Bağlantı ;

Üst geçitlerdeki köprü ayaklarının çok olması, gürültü perdeleri için bazı durumlarda farklı bağlantı modellerini gerektirmektedir. Gürültü perdesinin hizasında bulunan köprü ayakları, perde bağlantıları ya da gürültü perdesinin köprünün altına çekilebildiği durumlar tasarım açısından herhangi bir sorun yaratmamaktadır. Şayet perde, köprü ayaklarının hizasına bağlanamıyorsa, köprü ayağına bağlantısı mümkün olduğunca uzun tutulmuş bir geçiş bağlantısı ile yapılmalıdır. Perdelerin direklere bağlanmasında olduğu gibi, burada da özel bir özen gösterilmesi şarttır.

Köprü ve Üst Geçitlerde  Gürültü Perdeleri ;

Kısa köprülerdeki başlık kirişi genişliğinin (köprü kanadı mesafesi yaklaşık 30 m kadar) uygulama kurallarının dışına çıkılarak, perde için bağlantı yapılan yol kesimlerinde olduğu gibi, taşıt yoluna aynı mesafede kurulmasına imkan tanıyacak şekilde seçilmesi gerekir. Şayet köprü başlık kirişleri, perde için tek bir mesafe ölçüsüne imkan vermiyorsa, geçiş bağlantıları uzun tutulabilir ya da aralıklı olarak uygulanabilir. Duruma göre buralarda meydana gelen alanlara bitki dikilmesi öngörülebilir. Örnek olarak dar bir üst yapının hafifliği, üzerine oturtulan ve şeffaf olmayan bir gürültü perdesi ile hemen kaybolur, ki buralarda şeffaf elemanların kullanılması tavsiye edilir. Köprüden geçen ağır vasıta sürücüleri için de, şeffaf olmayandan şeffaf olana yönelik bir sistem değişikliği, yapının durumuna açıklık getirecek ve bir yön tayini sağlayacaktır. İki köprü arasındaki kanat mesafesi 200 m’den az ise, taşıt yolu kenarı ile gürültü perdesi arasındaki mesafe, serbest güzergahlardaki mesafe kuralından bağımsız olarak, yapıların mesafesi ile uyumlu hale getirilebilir. Yıkılmaya karşı koruma sağlamak için öngörülen demir halatlı, enine destek kirişi, yapıyı oluşturan bir unsurdur ve tasarım açısından dikkate alınması gerekir. Bir köprü yapısının görünümü özellikle boyu yüksek bir gürültü perdesinden bir hayli etkilenebilir. Öncelikle uzun ve yüksek köprülerde bakışları bilhassa iç ve dış görünüşlere yönlendirmek gerekir.

Gürültü Perdesi Farkına Varma ;

Gürültü bariyerlerini mümkün olduğunca dikkat çekmeyecek şekilde şehir ya da kırsal görüntüye dahil etmeye yönelik tüm çabalardan sonra, gürültünün bu önlemler yoluyla pekala azaltılabileceği, fakat tamamen yok edilemeyeceği gerçeğinin farkına varılmaktadır. Gürültü bariyerleri, sorunu yalnızca “tamir” edebilmektedirler. İlk olarak gürültünün kaynakta önlenmesi gerekir. Meydana gelmeyen bir gürültünün, zahmet çekilerek azaltımına da gerek olmayacaktır. Fakat sakin ve sessiz bir ikamet yeri yaratma düşüncesi, kentsel yapıya ilişkin çözümleri gerektirmektedir.